Đây là bộ chính sử Việt Nam xưa nhất còn tồn tại nguyên vẹn đến ngày nay, và nó có giá trị lớn trong việc nghiên cứu lịch sử và văn hóa của dân tộc Việt Nam.
Giới thiệu về Đại Việt sử ký toàn thư
Đại Việt sử ký toàn thư (đôi khi gọi tắt là Toàn thư) là bộ quốc sử viết bằng Hán văn của Việt Nam, viết theo thể biên niên, ghi chép lịch sử Việt Nam từ thời đại truyền thuyết Kinh Dương Vương năm 2879 TCN đến năm 1675 đời vua Lê Gia Tông nhà Hậu Lê1. Bộ sử này được biên soạn bởi nhiều đời sử quan trong Sử quán triều Hậu Lê.
Tác phẩm này được chia thành các phần như sau:
- Đại Việt Sử Ký Ngoại Kỷ Toàn Thư: Đề cập đến 15 kỷ lịch sử, từ Kỷ Bàng Thị đến Kỷ Nhà Ngô.
- Đại Việt Sử Ký Bản Toàn Thư: Đề cập đến 6 kỷ chính, từ Kỷ Nhà Đinh đến Kỷ Nhà Hậu Trần.
- Đại Việt Sử Ký Bản Kỷ Thực Lực: Bao gồm các sự kiện từ trang 597 đến trang 1061.
- Đại Việt Sử Ký Bản Kỷ Tục Biên: Bao gồm các sự kiện từ trang 1067 đến trang 12661.
Tuy sách này có nhiều trang, nhưng nó là một kho dữ liệu đồ sộ về lịch sử và văn hóa Việt Nam. Nếu bạn đam mê nghiên cứu về Sử Việt và văn hóa Việt, tôi khuyên bạn nên có nó trong tủ sách của mình1.
lịch sử hình thành Đại việt sử ký toàn thư
Đại Việt sử ký toàn thư bắt đầu từ niên hiệu Hồng Đức thứ 10 (1479), sử gia Ngô Sĩ Liên đã hoàn thành bộ sử gồm 15 quyển, ghi lại lịch sử Việt Nam từ thời điểm huyền thoại là năm 2879 TCN đến năm 1427 (khi nhà Hậu Lê được thành lập) và mang tên Đại Việt sử ký toàn thư. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành, bộ sử này không được khắc in để ban hành rộng rãi. Thay vào đó, nhiều đời sử quan trong Quốc sử quán đã tiếp tục sửa đổi, bổ sung và phát triển thêm
Đại Việt sử ký toàn thư Khoảng niên hiệu Cảnh Trị (1663 – 1671) đời vua Lê Huyền Tông, chúa Trịnh Tạc hạ lệnh cho một nhóm văn quan, đứng đầu là Tham tụng Phạm Công Trứ, sửa chữa bộ quốc sử của Ngô Sĩ Liên. Nhóm này cũng tiếp tục biên soạn tiếp lịch sử Việt Nam từ năm 1428 đời vua Lê Thái Tổ đến năm 1662 đời vua Lê Thần Tông nhà Hậu Lê. Tuy nhiên, công việc chưa hoàn tất và phải bỏ dở.
Cuối cùng, khoảng niên hiệu Chính Hòa (1680 – 1705) đời vua Lê Hy Tông, chúa Trịnh Căn lại hạ lệnh cho một nhóm văn quan, đứng đầu là Tham tụng Lê Hy, tiếp tục khảo đính bộ sử của nhóm Phạm Công Trứ.
Họ cũng biên soạn tiếp lịch sử Việt Nam từ năm 1663 đời vua Lê Huyền Tông đến năm 1675 đời vua Lê Gia Tông nhà Hậu Lê. Bộ quốc sử này lấy tên là Đại Việt sử ký toàn thư, theo đúng tên mà sử gia Ngô Sĩ Liên đã đặt cho bộ sử của ông, gồm 25 quyển. Nó được khắc in toàn bộ và phát hành thành công vào năm Đinh Sửu, niên hiệu Chính Hòa năm thứ 18 đời vua Lê Hy Tông, tức là năm 1671
đánh giá về sách Đại Việt sử ký toàn thư liệu có hay như lời đồn? Top 3 sách hay về lịch sử
Cuốn sách này cho dù được xuất bản trong nhiều năm nay, nhưng ở đây tôi không nói về hạn chế và thành tựu của cuốn sách nào, mà ở đây là bàn về thành tựu và hạn chế của nội dung, cái mà Ngô Sĩ Liên và các sử gia biên soạn.
Về thành tựu, cũng như đã khẳng định đây là một sử liệu có giá trị cao, góp phần “xây dựng lại” bức tranh ngày ấy của xã hội đương thời. Từ những sử liệu được cung cấp từ bộ sử đã góp phần nào cho bạn đọc “xây dựng” lại hình ảnh của ngày xưa. Các sử gia của cuốn sách này đều đứng trên lập trường nho giáo đã phần nào đã hình thành chuẩn mực của xã hội đương thời. Nói cách khác, bạn đọc khi tiếp cận cuốn sách này sẽ phần nào hiểu được chuẩn mực của xã hội đương thời, thấy được sự khác nhau đối với hiện nay.
Kết Luận
“Đại Việt sử ký toàn thư” là một tác phẩm sử học quan trọng của Việt Nam, do nhiều tác giả biên soạn, nhưng chủ yếu được biết đến qua công sức của Ngô Sĩ Liên và các sử gia khác vào thế kỷ 15 dưới triều Lê. Tác phẩm này cung cấp một cái nhìn tổng quan về lịch sử Việt Nam từ thời Hồng Bàng cho đến triều Lê sơ, và được coi là một trong những bộ sử liệu giá trị nhất về lịch sử Việt Nam cổ đại và trung đại.